De Europese AI Act: wat jouw organisatie nu moet weten

Wat houdt de AI Act in?

De Europese AI Act is de eerste uitgebreide wet die kunstmatige intelligentie structureel reguleert. De wet introduceert een systeem van risicocategorieën dat bepaalt hoe streng de regels zijn voor verschillende AI-toepassingen. Hoogrisico-systemen, zoals AI voor werving, kredietbeoordeling, biometrische identificatie en medische beslisondersteuning, krijgen de zwaarste eisen. Bedrijven moeten kunnen aantonen dat hun systemen nauwkeurig, transparant en niet-discriminerend zijn. Dat betekent uitgebreide documentatie, inzicht in gebruikte trainingsdata en duidelijke uitleg over besluitvorming. De AI Act wordt gezien als de nieuwe AVG: organisaties die te laat schakelen, lopen aanzienlijke juridische, financiële en reputatierisico’s.

Wat verandert er voor bedrijven die AI gebruiken?

De impact beperkt zich niet tot techbedrijven of ontwikkelaars, maar raakt vrijwel elke organisatie die AI inzet. Bedrijven moeten volledig inzicht hebben in hun AI-landschap: welke systemen worden gebruikt, welke data erin zit, hoe het model beslissingen vormt en welke risico’s dat met zich meebrengt. Transparantie naar medewerkers, klanten en gebruikers wordt verplicht. Ook moeten organisaties ervoor zorgen dat hun AI geen verboden praktijken bevat, zoals manipulatieve technieken, sociale scoring of ongeoorloofde biometrische herkenning. Zelfs veelgebruikte tools zoals AI-chatbots, analytics-software of diensten van externe leveranciers vallen onder deze regels. Hierdoor zullen veel bedrijven hun processen, beleid en leveranciersrelaties opnieuw moeten inrichten.

Hoe kunnen bedrijven zich voorbereiden?

Voorbereiding begint met het in kaart brengen van alle AI-systemen binnen de organisatie, inclusief tools van externe partijen. Daarna moeten bedrijven risicoanalyses uitvoeren, duidelijke governanceprocessen opstellen en zorgen dat databeveiliging en privacybescherming op orde zijn. Het trainen van medewerkers wordt essentieel, zodat zij begrijpen hoe AI werkt, waar de verantwoordelijkheden liggen en wanneer menselijke controle noodzakelijk is. Het is verstandig om samen te werken met juridische experts, IT-teams en securityspecialisten om een toekomstbestendig raamwerk te bouwen. Door nu al te beginnen, voorkom je haastwerk wanneer de deadlines naderen en bouw je aan een betrouwbare, transparante en wettelijk conforme AI-omgeving.